Zes graden - Mark Lynas


We hebben altijd gezegd dat onze activiteiten een verlengstuk van een mindset zijn, een filosofie, een doelstelling. Noem het onze bijdrage aan een toekomst die groener is. Om ervoor te zorgen dat we op de hoogte blijven van ontwikkelingen op de markt, lezen we ons in, we lezen artikels, studies, zaken i.v.m. e-mobiliteit, maar ook i.v.m. milieu en klimaat. We kunnen immers onmogelijk bezig zijn met materie waar duurzame energie een duidelijke rol speelt, zonder te kunnen meepraten over waarom die duurzaamheid belangrijk is, hoe we daar zijn geraakt en welke factoren hebben bijgedragen tot de ontwrichting die we stilaan doormaken.


Zo het is eruit, ontwrichting. We lezen over klimaatverandering, over de oorzaken daarvan en hoe we de ambitieuze doelstellingen van Parijs 2015 en de Europese Green Deal kunnen waarmaken. Het boek dat we momenteel aan het lezen zijn, heet Zes graden (Six Degrees) van Mark Lynas. Lynas is een wetenschapsauteur die op een hapbare en vlot leesbare manier moeilijke materie op een heldere manier weet uit te leggen. 


Eén graad, één hoofdstuk


Zes graden is simpelweg opgedeeld in zes hoofdstukken die elk bespreken wat er gebeurt met het klimaat indien er telkens globaal een graad bijkomt. Aan de hand van stevig onderbouwde wetenschappelijke onderzoeken fietst Lynas je door het verleden en de toekomst. Vooral dat verleden is belangrijk, want eigenlijk weten we nu al precies wat er gaat gebeuren bij de opwarming van onze planeet. Zo vertelt de auteur ons dat de samenstelling van luchtbellen in prehistorisch ijs precies kunnen vertellen wanneer we ooit evenveel microdeeltjes CO2 in de atmosfeer hadden en wat de impact daarvan op het klimaat was. Fossielen en sedimenten in aardlagen vullen de schat aan informatie aan.


Been there


Laten we het voorbeeld nemen van 3°C. Blijkbaar hebben we in het verleden, m.n. tijdens het Plioceen, reeds een periode gehad die die temperatuurstijging letterlijk in steen gebeiteld heeft. Het plaatje is niet fraai: een stijgende zeespiegel (af te leiden uit fossiele sedimentlagen), langdurige droogtes of groeiende droogtelandschappen, een verhuizende vegetatie, felle verzuring van de oceanen en het uitsterven van soorten die zich niet snel genoeg konden aanpassen. Snelheid is trouwens zeer letterlijk te nemen. Dat alles heeft zich waarschijnlijk over enkele honderden, dan wel duizenden jaren afgespeeld (het Plioceen duurde 2,5 miljoen jaar; de opwarming deed zich vooral aan het begin voor). Het was trouwens tijdens de beginfase van het Plioceen dat de Atlantische Oceaan het Middellandse-Zeebekken vulde, de stijging van de gemiddelde temperatuur liet zich dus zeer sterk voelen. 


Ach, een halve graad meer ...


Er bestaat dus een schat aan informatie die wetenschappelijk onderbouwd is en aantoont wat er met onze planeet gebeurt van zodra er 400 ppm, 450 ppm, 500 ppm CO2 in de atmosfeer zitten. Het plaatje is niet fraai en wordt aan de hand van fenomenen die zich nu reeds voordoen in de verf gezet. We kunnen immers niet ontkennen dat we de laatste 20 jaar elk jaar nieuwe records breken, wereldwijd: meer regenval in de winter, langere periodes van droogte en warmte, echte zomers in de Noordpool en boven Groenland, felle bosbranden, superstormen, de dooi van de permafrost, ... We beseffen maar al te goed dat er iets aan de hand is, maar durven of willen die realiteit niet te aanvaarden, immers wat is een halve graad meer of minder? Veel zo blijkt. 


Het hoeft echter allemaal zo'n vaart niet te lopen, dat is ook de boodschap die de auteur wil meegeven. Er bestaan oplossingen om het proces af te remmen of zelfs om te keren, maar daarvoor is een team effort nodig, een effort van de hele wereld. En de tijd dringt, maar dat was je wellicht al wel duidelijk. Klimaatwetenschappers wereldwijd zijn het er immers over eens dat we de kans om onder de 2°C-stijging te blijven enkel nog kunnen halen in het decennium 2020 - 2030. In dat decennium dienen we wereldwijd een daling van globale CO2-uitstoot te bereiken. Lukt dat niet, dan stevenen we wellicht af op 2°C à 3°C en is het het Plioceen all over.


Laten we het voor nu houden op kleine steentjes verleggen, inspanningen die aanvankelijk misschien nietig lijken op wereldschaal, maar anderen ongetwijfeld kunnen inspireren. Daar doen we het voor.


Nederlands Paperback 9789062240616 Druk: 1 juli 2020 360 pagina's

World Without End
Een graphic novel over klimaat, mens en planeet die ons op een hapbare manier informeert